เที่ยวอย่างนักท่องเที่ยวที่ดี มีคุณภาพ ทำอย่างไร?
พูดถึงเรื่องการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวเป็นเรื่องที่ดีเพราะช่วยเสริมสร้างประสบการณ์ความรู้และเป็นการพักผ่อนอีกด้วย ดังนั้นก่อนที่เราจะไปเที่ยวที่ไหน เรามาเรียนรู้ว่าเราจะปฏิบัติตัวอย่างไร?..เราถึงจะได้เป็นนักท่องเที่ยวที่ดี มีคุณภาพ...ก่อนดีมั๊ยครับ? จะได้เที่ยวอย่างมีความสุข
การท่องเที่ยวเป็นการเปิดโลกทัศน์ให้กับตัวเราเอง ได้เรียนรู้ ได้สัมผัสกับประสบการณ์ใหม่ ๆ และได้พักผ่อน ส่วนการท่องเที่ยวของคนเราแต่ละคนนั้น ก็จะมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันออกไป เช่น ต้องการท่องเที่ยวเพื่อศึกษาหาความรู้และประสบการณ์จากแหล่งท่องเที่ยวนั้น ท่องเที่ยวเพื่อเปิดโลกทัศน์ของตัวเราเองให้ได้พบได้เห็นสิ่งใหม่ ๆ ที่ตนเองยังไม่เคยพบเห็น ท่องเที่ยวเพื่อพักผ่อนหย่อนใจ เพื่อความสนุกเพลิดเพลิน เป็นต้น ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ล้วนต้องถือกระเป๋า สะพายเป้ เดินทางออกห่างจากบ้านที่เราใช้ชีวิตหรือทำงานเป็นประจำทุกวัน ใช้เวลาเป็นวันหรือเป็นเดือน เพื่อไปพักค้างแรม ณ ที่อื่น ซึ่งสถานที่ที่เราจะเดินทางไปนั้นเป็นมาอย่างไรบ้าง เราต้องศึกษาหลาย ๆ ด้าน หลาย ๆ อย่าง ของสถานที่นั้น เช่น อยู่ที่ไหน การเดินทางไปอย่างไร ทุรกันดารไหม เราจะสามารถทนกับสภาพแวดล้อมที่อาจจะไม่สุขสบาย มีที่พักอะไรที่ไหนบ้าง เรื่องอาหารการกิน เราต้องเตรียมอาหารสำเร็จรูป หรือเครื่องดื่มไปด้วยหรือไม่ ภูมิอากาศสิ่งแวดล้อมในช่วงนั้นเป็นอย่างไร ต้องเตรียมเสื้อกันหนาวไปด้วยหรือไม่ หรือ แม้แต่ขนบธรรมเนียมประเพณี ชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนที่นั้นเป็นอย่างไร สิ่งเหล่านี้เราต้องศึกษาและเตรียมตัวก่อนออกเดินทางไปท่องเที่ยวทุกครั้ง
นักท่องเที่ยวที่ดี ต้องรู้จักเก็บเกี่ยวผลดีจากสถานที่ท่องเที่ยวที่เราไปมาเป็นประโยชน์ต่อตนเอง เพื่อการทำงานหรือใช้ชีวิตประจำวัน และไม่ทำลายสภาพแวดล้อมของแหล่งท่องเที่ยวนั้น
ก่อนที่จะออกเดินทางท่องเที่ยว ควรศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับการเดินทางไปยังแหล่งท่องเที่ยวหรือสถานที่นั้น ๆ เป็นต้นว่า แหล่งท่องเที่ยวนั้นอยู่ที่ไหน ไปได้อย่างไร มีที่พักที่ไหน ราคาเท่าไร และศึกษาภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม หากจะเดินทางท่องเที่ยวทางทะเลควรเดินทางในช่วงใดจึงจะปลอดภัยจากมรสุม ในช่วงที่เราเดินทางไปนั้นอากาศหนาวเย็น มีฝนตก หรืออากาศร้อนอบอ้าว เป็นอย่างไรบ้าง จะได้เตรียมเครื่องป้องกัน เช่น เสื้อกันหนาว หมวก ร่ม เสื้อกันฝน ยาแก้เมารถ เมาเรือ ยาแก้ไข้ แก้ปวด เท่าที่จำเป็นไปด้วย ส่วนคนที่มีโรคประจำตัวควรเตรียมยาเฉพาะที่คุณรับประทานประจำ ไปด้วยทุกครั้งที่เดินทาง
ศึกษาสภาพแวดล้อมว่าที่เราจะไปเป็นป่า เขา ทะเล การเดินทางภายในท้องถิ่นเป็นอย่างไร ควรมีการเตรียมสิ่งของเครื่องใช้อะไรไปบ้าง(เท่าที่จำเป็น) หากเส้นทางเดินทางต้องมีการต้องลุยแบบสมบุกสมบัน เราจะสามารถไปได้อย่างไร ต้องเตรียมด้านร่างกายของเราด้วย ต้องเตรียมในเรื่องอาหาร เครื่องดื่ม เพราะในป่าเขาคงไม่มีร้านสะดวกซื้อมาค่อยบริการ เครื่องแต่งกายต้องเหมาะสมกับการเดินทางทั้งเสื้อผ้า และรองเท้า และมีการเตรียมการป้องกันจากสัตว์และแมลงตัวเล็ก ๆ ที่ค่อยก่อความรำคาญบางชนิดในป่า เช่น ตัวทากดูดเลือด ยุง หรือแมลงชนิดต่าง ๆ
นักท่องเที่ยวที่ดีนั้น ควรศึกษาประวัติและความเป็นมาของแหล่งท่องเที่ยวที่เราจะไปเยือน เพื่อให้เป็นความรู้พื้นฐานไว้บ้าง จะทำให้การเดินทางท่องเที่ยวมีความน่าสนใจ และได้รับความรู้เพิ่มเติมจากการได้พบ ได้เห็น ได้สัมผัสกับสิ่งใหม่ ๆ เช่น การไปเที่ยวชมโบราณสถาน ถ้าเราได้ศึกษามาก่อนและไปพบของจริง เราจะเกิดความเข้าใจจดจำประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้องได้ง่ายขึ้น
ในการเดินทางท่องเที่ยวแบบทัศนศึกษานั้น เราต้องศึกษาเส้นทางและทำความเข้าใจให้ถ่องแท้ก่อนเดินทาง เพื่อสามารถกำหนดทิศทาง กำหนดเวลาที่เหมาะสมไม่นานหรือเร็วเกินไป กำหนดจุดการแวะชมแหล่งท่องเที่ยวระหว่างทางได้อย่างต่อเนื่อง ตลอดจนสามารถกำหนดยานพาหนะให้ถูกต้องอีกด้วย
ข้อนี้เป็นเรื่องสำคัญที่นักท่องเที่ยวที่ดีนั้น ต้องช่วยกันรักษาแหล่งท่องเที่ยว ไม่ว่าจะเป็นสภาพแวดล้อม แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ เช่น ป่า เขา น้ำตก เป็นต้น หรือแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม เช่น โบราณสถาน หรือ ศาสนสถานต่าง ๆ เป็นต้น สาเหตุที่ทำให้แหล่งท่องเที่ยวเสื่อมโทรมส่วนใหญ่เกิดจากความมักง่ายทิ้งขยะไม่เป็นที่ หรือสิ่งของที่เหลือใช้ ทำให้สกปรกเลอะเทอะสถานที่นั้น และไม่สะอาดสวยงาม หรือ ขีดเขียนตามผนังโบราณสถาน ผนังถ้ำ ขีดเขียนตามโขดหิน ต้นไม้ การหักทำลายหินงอก หินย้อยภายในถ้ำ และอื่น ๆ ที่ไม่ได้กล่าวมา ทั้งหมดเป็นการทำลายความสวยงามที่ธรรมชาติสร้างขึ้น ซึ่งใช้เวลาแสนนานกว่าจะมาเป็นอย่างที่เราได้ชมกัน หรือการทำลายโบราณสถาน เช่น การเก็บชิ้นส่วนโบราณสถานไปเป็นสมบัติส่วนตัว และยังเป็นการกระทำผิดกฎหมายอีกด้วย ทั้งหมดล้วนสร้างความเสียหายแก่คุณค่าทางประวัติศาสตร์ สมบัติทางวัฒนธรรมของชาติ หรือการส่งเสียงดังรบกวน ถือเป็นการทำลายทางมลภาวะโดยเฉพาะสถานที่ เช่น ภายในวัด ปราสาทราชวัง เขตอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ป่า หรือ อุทยานแห่งชาติ เป็นต้น
นักท่องเที่ยวที่ดี ต้องไม่ประพฤติปฏิบัติขัดต่อวิถีชีวิตประเพณีนิยมของคนท้องถิ่น การฝึกให้เราเป็นคนช่างสังเกตในเรื่องที่ควรสังเกต เป็นสิ่งที่ดี ไม่ใช่เรื่องของชาวบ้านเรารู้ไปหมด ลองสังเกตการประพฤติปฏิบัติของคนในพื้นที่ เพื่อที่เราจะได้ปฏิบัติตัวได้ถูกต้อง รู้จักกาลเทศะอันควร ทั้งหมดนี้เราจะได้รับการต้อนรับและไมตรีที่ดีตอบกลับมาหาตัวเรา และยังจะได้เรียนรู้ถึงวัฒนธรรมของท้องถิ่นที่เราไปพัก ไปท่องเที่ยว อีกด้วย
ในการเดินทางเป็นหมู่ เป็นคณะจำนวนมาก ๆ นั้น ย่อมมีเรื่องราวที่สนุกสนานต่าง ๆ นานา มาเราสู่กันฟัง และย่อมมีปัญหาที่ต้องค่อยแก้ไขอยู่ตลอดเวลาถ้าจัดการบริหารไม่ดี นักท่องเที่ยวที่ดี ในการเดินทางเป็นหมู่เป็นคณะ ต้องฟังกฎระเบียบของกลุ่ม เพื่อการปฏิบัติตนที่ถูกต้อง และไม่เสียเวลาในการเดินทาง ค่อยฟังคำแนะนำจากหัวหน้าคณะ หรือผู้นำทัวร์ ที่เราเรียกว่า มัคคุเทศก์ นั้นแหละครับ การตรงต่อเวลานัดหมายเป็นสิ่งที่สำคัญสุด จะได้ไม่เสียเวลาในการเดินทางไปเที่ยวยังที่อื่น ๆ และไม่ต้องได้รับฟังเสียงคำชมข้าง ๆ หูจากคนในคณะทัวร์ที่มานั่งรอเราเมื่อเรามาช้าหลังสุด
ในเรื่องความปลอดภัย ถ้าต้องการท่องเที่ยวอย่างมีความสุขและสนุก การระมัดระวังอันตรายการเกิดอุบัติเหตุเป็นเรื่องสำคัญอันดับแรก ต้องเริ่มตั้งแต่การออกเดินทาง ควรคำนึงถึงความปลอดภัยให้มากที่สุด ต้องไม่ประมาท ตรวจสอบพาหนะที่ใช้ต้องอยู่ในสภาพที่ดีก่อนออกเดินทางทุกครั้ง ผู้ขับขี่รถต้องไม่ดื่มสุราหรือของมึนเมาต่าง ๆ ไม่ขับรถด้วยความเร็วเกินกำหนด ไม่ขับรถแข่งขันกันหรือขับแซงในที่ห้ามแซง ไม่ขับรถด้วยความคึกคะนอง ปฏิบัติตามป้ายเครื่องหมายเตือนอย่างเคร่งครัด เส้นทางที่ไม่ชำนาญ เช่น ทางขึ้น-ลงเขา ควรใช้ความระมัดระวังมากที่สุด ส่วนการเดินทางท่องเที่ยวทางน้ำต้องเตรียมเครื่องชูชีพให้พร้อมสำหรับทุกคน
ในการไปท่องเที่ยวตามแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ไม่ควรไปปีนป่ายน้ำตกที่ลื่นชัน หรือหน้าผา ฯลฯ และถ้ามีการเดินป่าก็ควรมีเจ้าหน้าที่ของแหล่งท่องเที่ยวนั้น หรือผู้ชำนาญเส้นทางเป็นผู้นำทาง และเกาะกันเป็นกลุ่มเพื่อป้องกันการหลงทาง
สุดท้ายนี้ ผมก็ขอฝากทุกท่าน ว่า การท่องเที่ยวจะสนุกและมีประโยชน์ ถ้าท่านรู้จักท่องเที่ยวให้ถูกวิธี ท่านจะได้รับความรู้ ได้ความสนุกเพลิดเพลิน ได้มิตรไมตรีที่ดี ได้พบปะและแลกประสบการณ์ดี ๆ ต่อกัน และที่สำคัญ คือ ขอให้ตระหนักในคุณค่าของทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรมรดกทางวัฒนธรรม ที่จะช่วยกระตุ้นจิตสำนึกของคนให้มาช่วยกันอนุรักษ์สมบัติที่ล้ำค่าของประเทศชาติอย่างยั่งยืนตลอดไป ก็ขอให้ทุกท่านท่องเที่ยวอย่างสนุกและมีความสุขนะครับ..สวัสดีครับ
************************************
ภัคคริชญ์ ประสิทธิ์/เรียบเรียง